İlham Veren Konuşmacının Şansı
Derya Yağmur
TED Gibi Konuş, Carmine Gallo
Radikal Kitap 30.10.2015
Steve Jobs’un 1970’lerin ortalarında gerçekleştirdiği ilk televizyon söyleşisinin bir videosu YouTube’da çıktı. Söyleşi başlamadan önce Jobs bir sandalyede oturuyordu. Gözle görülür şekilde gergindi ve tuvaletin yerini sordu, çünkü kusacağını sanıyordu. “Şaka yapmıyorum,” dedi ısrarla. Başlangıçtaki sunumlarında, 1984’te Macintosh’un tanıtımı dahil, Jobs kürsüye tutunup hazır notlardan okuyordu ve kaskatıydı. Her yıl daha iyileşti. Aslında her on yılda tarzında ve sunumunda önemli bir gelişme oldu. Jobs bir sunum için yaptığı bitmek bilmez provalarla ün yaptı – haftalar ve saatler boyunca. Sonunda Jobs, dünya sahnesinde en karizmatik iş liderleri arasında sayıldı. Pek çok kişinin fark etmediği şey şuydu, Jobs bu işi zahmetsiz gösteriyordu, çünkü bunun için çalışmıştı!
TED Gibi Konuş’taki bu paragraf oldukça çarpıcı. Önemli birkaç şeye vurgu yapıyor. Çalışmaya, emek vermeye, azmetmeye ve sonunda kolay kazanılmış gibi görünen başarının aslında gökyüzünden inmediğine. Çünkü biz, başarılı insanların yetenekleriyle doğduğuna inanmaya meyilliyiz. Onlar yeteneklidir, başarı bir yolunu bulup onlara bize gelebileceğinden daha kolay ulaşmıştır. Elimizden gelen budur, kimileri daha şanslıdır, yeteneklidir, doğru yerlerde bulunurlar ve biz de onları televizyonlarda, sahnelerde bayılarak izleriz. Ne kolay değil mi? Bunun bir seçim olduğunu, sizin seçiminiz olduğunu düşündünüz mü hiç? Orada o sahnede neden etkileyici bir konuşma yapmadığınızı düşündünüz mü? Çünkü bunu istemediniz, çünkü bunun için çalışmadınız, çalışmayı seçmediniz. Notos Kitap’ın alt markası Aganta Kitap tarafından yayımlanan TED Gibi Konuş işte buradan yola çıkıyor.
Teknoloji, Eğlence ve Dizayn sözcüklerinin baş harflerinden adını alan TED konferanslarının gördüğü ilgi bütün dünyada artarak sürüyor, deniyor arka kapakta. “Paylaşmaya değer fikirler” sloganıyla anılan, insanları bu denli etkileyen 18 dakikalık TED konuşmaları internette 4 milyardan fazla izlenmiş. Peki niçin, nasıl? İşte Carmine Gallo’nun, Wall Street Journal çoksatar listesine girmiş bu kitabı, 100’den fazla TED konuşmasının çözümlemesini, TED’in en sevilen konuşmacılarıyla söyleşileri, psikoloji, nörobilim ve iletişim uzmanlarının görüşlerini bir araya getiriyor. En çok izlenen TED konuşmacısı Ken Robinson’dan Jill Taylor Bolte’a birçok TED konuşmasını inceliyor, konuşmacılarla söyleşilerinden alıntılar yapıyor. Onların bu konuşmalara hazırlık süreçlerini değerlendiriyor. Dakika dakika mimik ve jestlerini inceliyor. Bill Gates’in herkesin ağzını açık bırakan ve oldukça şaşırtıcı sürprizini değerlendiriyor. Colin Powell’ın sahnedeki varlığını ve etkili duruşunun sıkı bir analizini yapıyor. Hikâye anlatma sanatında ustalaşmanın önemini gözler önüne seriyor.
TED Gibi Konuş üç bölümden oluşuyor. Her bir bölüm de topluluk önünde konuşmanın üç sırrını ikna edici bir biçimde örneklerle, hikâyelerle, TED konuşmacılarından ve başarılı iletişimcilerden alıntılarla anlatıyor. Kitabın her bir bölümünde doyurucu bilimsel verilere, bu verileri destekleyen usta işi hikâyelere, etkileyici sunum tekniklerine bolca rastlıyorsunuz. İlham verici bir sunumu oluşturan bütün öğeleri sırayla, net bir şekilde okuyorsunuz.
Topluluk önünde konuşmak birçok insan için ve hatta denebilir ki, çoğumuz için önemli bir sorun. Belki bu sorunla henüz karşılaşmadınız ama bir gün mutlaka karşılaşacaksınız, bir doğum günü partisinde, küçük bir iş toplantısında, bir arkadaş grubu içinde ya da büyük bir topluluk önünde bir duyuru yapma zorunluluğu doğduğunda. Bırakın onu, topluluk olmasın, birine, sevdiğiniz birine ya da hiç sevmediğiniz birine, bir şeyi anlatırken, bir şeyi açıklarken içinizden geldiği gibi konuştuktan sonra arkadan gelen soru işaretleri. Peki bu konuşmaların hepsinden memnun musunuz? Konuşurken, o sözcükler ağzınızdan çıkarken daha iyisi olabileceğini düşünmüyor musunuz?
Kitapta bir başlık gözüme çarpıyor. Hepimiz satıcıyız… Evet hepimiz satıcıyız. Kendimizi ve fikirlerimizi satmak istiyoruz. Bu dünyada bir iz bırakmak istiyoruz. İlham verici olmak istiyoruz. Beğenilmek ve biricik olmak istiyoruz. Birilerinin yüreğine dokunmak istiyoruz. İşte bu kitap size bunun için bir anahtar sunuyor ve anahtarı nasıl kullanacağınıza dair dokuz sırrı ifşa ediyor. Etkileyici konuşmak için yapılması gerekenler listesi. Etkileyici konuşan biri olmak isteyip istemediğinize karar vermeniz gerekiyor.
Carmine Gallo kitabın sonunda şöyle diyor. “TED konuşmacısı Larry Smith onunla yaptığım söyleşinin sonunda, ‘Size başarılar dilerim,’ demişti bana. Smith ‘İyi şanslar,’ demezdi. Çünkü şansın başarınızla çok az ilgisi vardır. İlham veren bir konuşmacı olmak için şansa ihtiyacınız yok. Örneklere, tekniklere, tutkuya ve alıştırma yapmaya ihtiyacınız var. Ayrıca cesarete ihtiyacınız var – tutkunuzu izlemek, fikirlerinizi basitçe ifade etmek ve içinizi şenlendirmek için.”
Son bir şey; konuşmak, sözcüklerin beyninizden ya da yüreğinizden yola çıkıp başkalarının kulaklarına ulaşması ve daha derinlerde bir yerlere gitmesi demek değil mi? O yol ya dünyanın en sıkıcı yolu olacak ya da en eğlenceli yolu. Yolu eğlenceli hale getirmeyi istemeyen var mı? İşte o yüzden sözcüklerin renkli bir yolu olmalı, o sözcükleri renkli yollarda yürütmelisiniz. Görsellerle videolar süslemeli sunumunuzu. Belki çocukluğunuzdan, belki anılarınızdan bir hikâye tutup anlatmalısınız, insanların yüreğine işlemeli, unutamayacakları bir hikâye olmalı, duygularını yönetmelisiniz. Sırası geldiğinde, tam da sırası geldiğinde bir espri patlatmalısınız, sonra öyle bir sürpriz yapmalısınız ki şaşırtmalısınız. Bütün bunları kısa sürede yeni bir şeyler söyleyerek, bilinenleri yıkarak yapmalısınız. İçinizden geldiği gibi sohbet edercesine, samimiyetle sizi dinleyenlere dokunmalısınız. Onların duygularına dokunmalı ve salondan çıktıklarında derin bir nefes almalarını sağlamalısınız. Geriye dönüp baktıklarında dinledikleri süre boyunca ne kadar çok duyguyu bir arada yaşadıklarını düşünmeliler. Sözcükler ve duygular… Etkileyici değil mi?
TED Gibi Konuş’un en güzel taraflarından biri de, sizi bir sürü TED konuşmasına götürmesi. Sözü geçen bir TED konuşmasının videosunu izlerken buluyorsunuz kendinizi. Hepsi ilham verici, hepsi pencereler açan, etkileyici ve eğlendiren, akılda kalan konuşmalar.
Klişedir, bir alıntıyla başladık, alıntıyla bitirelim. Bakın arka kapakta ne yazıyor. “TED gibi konuşun. Etkileyin. Fikirlerinizi yayın. Dünyanın cesaretinize ihtiyacı var.”